Αγέλαος

(3ος αι. π.Χ.).Στρατηγός της Αιτωλικής Συμπολιτείας από τη Ναύπακτο, μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής του. Ίσως όμως να υπήρξε ικανότερος ως διπλωμάτης: το έτος 220 πέτυχε να συνάψει με τον Σκερδελαϊδα, βασιλιά των Ιλλυριών, συνθήκη ειρήνης και συμμαχίας (Πολύβ. Cν 16,10), καθώς και το 217 την ειρήνη της Ναυπάκτου, ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις. Ωστόσο δεν κατόρθωσε να τις ενώσει για πολύ καιρό, όπως το οραματίστηκε, εναντίον του κινδύνου των Ρωμαίων. Ο Πολύβιος μας δίνει την προσωπογραφία του άνδρα με μια αδρή περιγραφή. Όπως μας πληροφορεί, στο συνέδριο που έγινε στη Ναύπακτο το 217, o Α. με δυνατό λόγο και αδρές εικόνες προσπάθησε να παραστήσει τους κινδύνους που διέτρεχαν οι Έλληνες από την ανερχόμενη δύναμη των Ρωμαίων (τα εξ εσπέρας νέφη)και επεδίωξε να συμφιλιώσει τον Φίλιππο E’ της Μακεδονίας κυρίως με τους Αιτωλούς. Ως στρατηγός της Συμπολιτείας (217-216) κατάφερε να συγκρατήσει τις πολεμικές διαθέσεις των αντιπάλων του για ένα διάστημα. Παρά την πολιτική του όμως σύνεση, τα πράγματα τελικά ήταν πολύ ανώτερα από τις δυνάμεις του. Με το ίδιο όνομα αναφέρονται και διάφορα μυθολογικά πρόσωπα: ένας από τους μνηστήρες της Πηνελόπης τον οποίο σκότωσε o Οδυσσέας, ένας πολεμιστής που τον σκότωσε o Διομήδης στον Τρωικό πόλεμο, ένας Αχαιός που τον σκότωσε o Έκτωρ και ένας δούλος του Πριάμου.